Een nieuwe taal, nieuwe regels
Na geruime tijd les te hebben gegeven, valt het je op hoeveel mensen precies dezelfde fouten maken. Ik citeer er een paar.Ik eet ontbijt om 8 uur in plaats van ‘ik ontbijt om 8 uur’.Met lunchen gaat het precies zo: ik eet lunch om 1 uur, in plaats van ‘ik lunch’.En meestal zeggen mensen dan ‘Ik heb een broodje’, in plaats van ‘ ik neem een broodje’.
Nu we het er toch over hebben: het woord ‘broodje’ leidt vaak tot misverstanden. Natuurlijk is niet alles een broodje. Niet iedereen weet dat alleen kleine , meestal ronde bolletjes broodjes zijn. Bij de bakker koop je doorgaans gewoon brood.Daarvan snijden we dan weer boterhammen. En nee, die hebben niks te maken met boter of ham.
Nijntje kussen
Sinds een aantal jaren bestaat het platform SOS – Signalering Onjuist Spatiegebruik. Onder invloed van het Engels schrijven steeds meer mensen samengestelde woorden los van elkaar, zoals bad slippers in plaats van badslippers. SOS brengt deze fouten in kaart.Hoe zat het ook alweer? Twee zelfstandige naamwoorden schrijf je aan elkaar: ‘verkoop’ en ‘medewerker’ maken samen het nieuwe woord ‘verkoopmedewerker’. Meer woorden mag ook: ‘heteluchtverwarming’, ‘langeafstandsloper’. Er is natuurlijk een verschil tussen een lange afstandsloper en een langeafstandsloper. De eerste is een loper die lang of groot is, en de tweede loopt lange afstanden.
Bij eigennamen komt een streepje: een Rolex-horloge, ook wanneer die eigennaam uit twee delen bestaat: James Bond-film, Albert Heijn-filiaal.Het niet correct hanteren van de regel levert soms hilarische resultaten op. In de volgende voorbeelden uit 2011 is het alsof we van alles moesten doen: we moesten Zwarte Pieten pakken, Nijntje kussen en ook honden kussen, we moesten zelfs een kussen slopen en papier bakken.In Suriname kunnen ze er ook wat van: daar is ‘ veel diarree gevallen in Nickerie’.Je ziet het liever niet voor je.
En wat te denken van’ leraren te kort’? Willen studenten langere leraren voor de klas? Gezellig was het natuurlijk in de schuur met ‘ twee jarige varkens’ . Reden voor een varkensfeestje?
Kijk voor meer nuttige en grappige voorbeelden op: www.spatiegebruik.nl